Communiceren kun je leren

Communicatie is het smeermiddel van elke relatie. Je zou het nog sterker kunnen stellen: relatie = communicatie. Hiervoor gebruiken we woorden, gebaren en blikken. Het schijnt dat de meeste mensen zo’n 60.000 woorden in hun vocabulaire hebben en die gebruiken ze, bij nadere beschouwing, vaak op een nogal willekeurige, slordige, dwingende of indirecte manier. Elke relatietherapeut zal dat beamen. Mensen raken vaak genoeg geïrriteerd of teleurgesteld omdat een toehoorder maar niet ‘wil’ begrijpen wat voor hen zo vanzelfsprekend is.

Al te vaak denken ze dat ze het slachtoffer zijn van de kwaad- of onwil van hun gesprekspartners. Dat is zelden het geval. Vaak is er een ‘blinde vlek’ aan het werk. Iemand ziet niet hoe de eigen uitingen bijdragen aan het ‘ongewenste’ gedrag van de ander.

Overigens is een potje soebatten of ruziemaken op zijn tijd erg gezond, als je maar weet hoe je de voorwaarden voor een constructieve oplossing kunt scheppen.

Voor mensen die beter willen leren communiceren – en waarom zou je dat in vredesnaam niet willen? Je inkomen en liefdesleven hangen ervan af – beginnen we hier aan de cursus ‘communiceren kun je leren’. Er is geen vaste opzet. Gaandeweg word je voorzien van algemene principes, tips, adviezen en alledaagse situaties die om handige communicatie vragen. Met je partner, baas, collega, schoonmoeder, flirt of hond bijvoorbeeld.

De belangrijkste 2 vragen die je daarbij steeds als leidraad kunt nemen:

1. Welk gedrag wil ik uiteindelijk bij mijn toehoorder oproepen?

2. Hoe communiceer ik het zo dat de kans dat dit gebeurt zo groot mogelijk is?

In je communicatie zoek je er over het algemeen naar elkaar te begrijpen of iets te laten doen of ervaren. Veel mensen, vooral intimi, gaan er echter ten onrechte van uit dat hun gesprekspartner toch wel zou moeten snappen wat zij bedoelen. Dat is een slechte strategie. Als je bijvoorbeeld wilt dat je partner aardig tegen je doet, heb je er meer aan door zelf aardig te doen dan je partner daarover te berispen. Als je partner niet reageert zoals je wilt dan kun je beter je gedrag veranderen, dan harder op dezelfde manier blijven communiceren. Wil je beter leren communiceren dan is het belangrijk dat je een beetje durft te experimenteren. Iets meer speelsheid en variatie in je omgang met anderen zal je vast geen kwaad doen.

Belangrijk is te beseffen dat we veel meer invloed op het gevoelsleven van onze toehoorders (en onszelf) hebben dan we denken. Als ik je vraag om…. stil te staan bij het gevoel van je linkerpink … dan heb ik je waarschijnlijk bewust gemaakt van je linkerpink. Dit voorbeeld lijkt irrelevant, maar het illustreert de directe invloed van taal. Ander voorbeeld: een boek bestaat uit een opstapeling papier gevuld met slechts 26 letters van het alfabet, maar afhankelijk van de volgorde kun je erdoor in vervoering raken of verveeld in slaap vallen.

Jouw taal- en woordkeuze tezamen met de toon waarop je het zegt (gemeend, vrolijk, ongeïnteresseerd) maken het verschil. Kies daarom je woorden met een beetje zorg en focus je ook op de positieve kant van de zaak. Door je alleen te richten op wat er niet goed gaat zorg je vooral voor bevestiging dat dat inderdaad zo is. Je creëert niet de geschikte voorwaarden voor een leuke of verrassende wending. Veel mensen vinden het aanvankelijk nogal kunstmatig om anders te communiceren dan ze gewend zijn, maar het is vaak de belangrijkste eerste stap voor het verbeteren van verschillende aspecten in hun leven. Complimenten geven, eigenschappen of gedrag benadrukken dat jij waardeert, glimlachen. In relatietherapie maken die een wereld van verschil. Al deze kleine signalen tezamen zorgen voor een positieve spiraal in elke interactie. En het geeft niks als jij de eerste bent die daarmee begint: grote kans dat je gesprekspartner daarna meedoet.

We trappen de cursus af:

Omgaan met kritiek en onvrede
Communicatieregel 1. Stop de verwijtencirkel, uit kritiek als een wens
Communicatieregel 2. Laat oude koeien in de sloot
Communicatieregel 3. Stel geen vragen die eigenlijk een beschuldiging inhouden
Communicatieregel 4. Vermijd etiketten en veroordelingen voor het leven
Communicatieregel 5. Speel niet onnodig in op schuldgevoelens
Communicatieregel 6. Pas op met de wees-spontaan-paradox

Eerlijke en directe communicatie
Communicatieregel 7. Spreek voor jezelf
Communicatieregel 8. Doseer dooddoeners en flauwe grappen
Communicatieregel 9. Niet saboteren, assertiever worden!
Communicatieregel 10. Houd je boodschap concreet en relevant

Voorkom en corrigeer misverstanden
Communicatieregel 11. Luister en stel vragen
Communicatieregel 12. (Dubbel)check de bedoeling van de ander
Communicatieregel 13. Lees geen gedachten, vraag het gewoon
Communicatieregel 14. Verwar je mening niet met de werkelijkheid
Communicatieregel 15. Niet nodeloos inhaken op foutjes en irrelevante uitspraken
Communicatieregel 16. Draai de zaak niet om

Communiquette: timing en goede manieren
Communiquette: minder schelden, drammen, interrumperen en gelijk willen hebben
Communiquette: zet de ander niet onder druk omdat jij onzeker bent
Communiquette: de kracht van ‘stop’ en ‘sorry’

Blog door Marcelino Lopez